HIZTEGIA

ERATORPENA ETA KOnPOSIZIOA

Irratiak entzule asko omen ditu. Entzule = Oyente

Zuen oroimena gordeko dut. Oroimen = Recuerdo

Nire amak usaimen ona dauka. Usaimen = Sentido del olfato

JK Rowling idazle hobea da.  Idazle = Escritor

Nire entrenatzailea oso hertsia da. Entrenatzaile = Entrenador

Bihar mintzamen froga dauka. Mintzamen = Habla

Kimika laborategia oso argitsua da.  Laborategi = Laboratorio

Loreak lorategian utzi ditugu. Lorategi = Jardín

Liburu honetan protagonista narratzailea da.  Narratzaile = Narrador

Telefonoaren asmatzailea. Asmatzaile = Inventor

Gutuna igorle ezagunarena da.  Igorle = Remitente

Liburua apalategian utzi dut. Apalategi = Estanteria

Kontalariak ipuinak kontatu ditu. Kontalari = Contador/a

Erleak erlategian bizi dira. Erletegi = Colmena

begiralea, musikazalea, salbatzailea, banatzailea, maitalea, aztarnategia, hartzailea, itzultzailea, kafetegia saltzailea egiazalea, idazmena, hiltzailea, irakaslea, ikaslea, biltokia.

ATZIZKIAK

1. -le (el que.../ autor de... ) - adibidea: Irakurle: Irakurtzen duena

2. -tzaile (el que.../ autor de...) - adibidea: Saltzaile: Saltzen duena

3. -men (capacidad de...) - adibidea: Irakurmena: Irakurtzeko ahalmena

4. -tegi (lugar) - adibidea: Kafetegi: kafeak edateko tokia

5. -zale (aficionado a...) - adibidea: Musikazale: Musika atsegin dituena

POSTPOSIZIOAK

1.-Nor edo partitiboa (gehitu -rik) postposizioak: Gabe (sin), faltan (falta)

    Adibideak: Lotsarik gabe 

                       Demborarik faltan

2.-Noren (gehitu -ren) postposizioak: truke (a cambio de), ondoan (al lado)

     Adibideak: Epik sinatuko kamisetaren truke etxerako lana egiten lagunduko dizut.

                        Lauraren ondoan Pedro dago.

3.-Nori (gehitu -ri) postposizioa: Buruz (sobre...)

    Adibidea: Patxiri buruz hitz egingo dut

4.-Non (gehitu -n) postposizioa: Barrena (En el interior de)

     Adibidea: Dendan barrena galdu egiten da

5.-Nondik (gehitu -dik/-tik) postposizioa: Kanpo (fuera de)

    Adibidea: Etxetik kanpo ibiltzea gustatzen zaio

6.-Zerez (gehitu -z/-ez) postposizioa: Gain (A demás de), bestalde (Por otro lado)

    Adibidea: Horretaz gain

                    Asko gustatzen zaitez bestalde oso erabilgarria da

Hitzeko komposizioa

Atzizkiak

• hitz + le --------> egilea edo agentea                                                                                  adibidez: irakasle,ikasle,begirale,maitale,entzule,idazle,igorle
• hitz + tzaile----->egilea edo agentea:                                                                                 adibidez: saltzaile,hiltzaile,salbatzaile,banatzaile,hartzaile,itzultzaile,entrenatzailea,narratzaile,asmatzaile
• hitz + men----> ahakmena                                                                                                 adibidez: idazmena,oroimen,usaimena,mintzamena,
• hitz+ tegi----> tokia, lekua                                                                                                 adibidez: erlategi, aztarnategi,kafetegi,laborategi,apalategi,

hitz-elkarteak

hitz+ zale-----> zerbaiten aldekoa dena edo zerbait atsegin duena                                              adibidez: egiazale,musikazale,

HIZTEGIA ETA POSTPOSIZIOAK

HIZTEGIA

1. Erlategi-Colmena de abejas
2. Begirale-Monitores
3. Musikazale-Músico
4. Salbatzaile-Salvador
5. Lorategia-Jardín
6. Banatzaile-Repartidor
7. Entrenatzaile-Entrenador
8. Maitale-Amante
9. Mintzamen-Capacidad de hablar
10. Aztarnategi-Yacimiento
11. Hartzaile-Receptor
12. Entzumena/Entzulea-Oído/Oyente
13. Itzultzaile-Seguidor
14. Kafetegi-Cafetería
15. Saltzaile-Vendedor
16. Egizale-Sincero
17. Idazmena/Idazle-Escritura/Escritor

POSTPOSIZIOAK

Nor edo partitiboa (sin...):

Gabe, barik, ezean, faltan.

Noren:

Gainean/azpian, ondoan, aurrean/atzean, barruan, inguruan, perean, artean, alde, kontra, aldean, kontura, partez, bidez, bitartez, lekuan, ordez, arabera, ezku, menpe, zain, bila, gisa, eske, mailan, arloan, truke.

Nori:

Buruz, begira, esker.

Non:

Zehar, barrena, gora/bera.

Nondik:

Kanpo.

Zerez:

Gain, bestalde.

-Zerbait antolatu edo konpontzen duena  -  Antolatzaile

-Zerbait antolatu edo konpontzen duenaa. -> ___________

-Zentzumenetako bat. ->_________

-Gertakariak kontatzen dituen pertsona. ->____________

-Pentsamendu bidez inguruaz jabetzeko ahalmena. ->__________

-Apalak dituen altzaira. ->_________

-Zerbaiten hazkuntza egiteko tokia edo instalazio multzoa. ->__________

-Liburuak irakurtzean nahiz liburuen bilduma egitea gogoko duena. ->__________

Hitzak:

Antolatzaile         usaimen          apalategi          kontalati

liburuzale            hazitegu          gozatzaile         adimen

Nor edo partitiboa

Gabe: Sin

Barik: Sin

Ezean:Es

Faltan:Falta de

Noren

Gainean/Azpian:Encima/Debajo

Ondoan:Al lado de

Aurrean/Atzean:Delante/Detras

Postposiziorik

POSTPOSIZIOAK

Gabe/ Barik: Sin.

Ezean: Sin / Falta.

Faltan: Falta.

Gainean: Encima.

Azpian: Debajo.

Ondoan: Al lado.

Aurrean: Adelante.

Atzean: Atras.

Barruan: Dentro.

Inguruan: Alrededor.

Parean: A la par.

Artean: Entre.

Alde: A favor de.

Contra: En contra de.

Aldean: Al lado.

Kontura: Por cuenta de.

Partez: De parte de.

Bidez/Bitartez:  A través de.

Lekuan/ Ordez: En lugar de.

Arabera: Según

Esku: En manos de.

Menpe: Bajo el dominio de.

Zain: Esperar.

Bila: A la busca de.

Gisa: Modo de.

Eske: En busca de.

Mailan: En el nivel.

Arloan: En el ambito de.

Truke: A cambio de.

Buruz: Sobre.

Begira: Teniendo en cuenta.

Esker: A cambio de.

Zehar: A lo largo de.

Barrena: Interior de.

Gora/Behera: Arriba/ Abajo.

Kampo: Fuera de.

Gain: Además de.

Bestalde: Por otro lado.

Enara Eza eta Amaia Arancon.

Partikula modalak

1.- Inoiz ez dugu Ilargi hain goibel ikusi, horrela ____ dabil auto-istripu hura izan zuenetik.
a) Ote     b) Omen   c) Ahal


2.- Ba ____ dakizu zer ordu den?
a) Omen    b) Al    c) Ahal


3.- Orduan, non sartu ____ da?
a) Ote   b) Omen   c) Al


4.- Beldur naiz galdu ez ____ garen.
a) Omen   b) Ohi   c) Ote


5.- Oraingoan irabaziko ____ du!
a) Al   b)Ahal   c) Ei


6.-Amak horri buruz ezer esan ez digun arren, Ameriketara hamar urterako joan ____ da.
a) Ahal   b) Omen   c) Ote


7.- Nire amak kafesnea gosaltzen ____ du.
a) Ohi   b) Ahal   c) Ote


8.- Eskolatik etera ondoren, amonaren etxera joaten ____ da egunero.
a) Ahal   b) Omen   c) Ohi


9.- Kaixo Ilargi, Miren hemen ____ dago?
a) Ohi   b) Al   c) Ahal


10.- Udan Almeriara oporretan joan ____ naiz.
a) Omen   b) Ahal   c) Ote


1) b. 2) b. 3) a. 4) c. 5) a. 6) b. 7) a. 8) c. 9) b. 10) a.